Przejdź do treści

Odrzucenie oferty wykonawcy z powodu rażąco niskiej ceny

Rażąco niska cena

Rażąco niska cena i odrzucenie oferty wykonawcy z powodu rażąco niskiej ceny to wbrew pozorom zagadnienie sprawiające wielu zamawiającym (i wykonawcom) nadal wiele kłopotów. (zob. też odpowiedź na pytanie jednego z Wykonawców w Bazie wiedzy

Rażąco niska cena

Rażąco niska cena to cena nieadekwatna, skalkulowana poniżej kosztów wytworzenia towaru lub realizacji usługi. Innymi słowy, to cena którą możemy określić jako dumpingową. Cena rażąco niska to taka, która nie pokrywa kosztów i nie uwzględnia zysku wykonawcy (zob. wyrok KIO z dnia 7 września 2016 r. sygn. KIO 880/16).

Ustawa – Prawo zamówień publicznych dość precyzyjnie reguluje obowiązki zamawiającego w stosunku do oferty, co do której zaszło podejrzenie iż może ona posiadać rażąco niską cenę.

Rażąco niska cena – obowiązki zamawiającego

Zostały one opisane w art. 90 ustawy – Prawo zamówień publicznych:

  1. „Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
    1. oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);
    2. pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
    3. wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
    4. wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.

1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Można zatem powiedzieć, że zamawiający ma dwa zasadnicze obowiązki: zbadania wstępnego czy poziom zaoferowanej ceny może budzić zastrzeżenia i wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień. Dopiero w wyniku realizacji tych dwóch obowiązków postaje trzeci i najtrudniejszy – obowiązek oceny złożonych wyjaśnień.

Rażąco niska cena – wyjaśnienia wykonawcy

Jeżeli wykonawca otrzymuje wezwanie do złożenia wyjaśnień to ma obowiązek ich udzielenia. Jeżeli nie zgadza sie z zasadnością samego wezwania to powinien w odpowiednim terminie złożyć odwołanie do KIO na tę czynność zamawiającego. Wyjaśnienia nie są już bowiem miejscem, w którym można negować samą zasadność ich wystosowania przez zamawiającego. Było to wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć KIO.

Tak więc, jeżeli wykonawca chce aby jego wyjaśnienia rażąco niskiej ceny były skuteczne to nie powinien polemizować z zasadnością wezwania, ale udzielić precyzyjnej merytorycznej odpowiedzi na pytanie o podstawy oszacowania zaoferowanej ceny. Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych:

„Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.”

Wyjaśnienia powinny w sposób maksymalnie rzeczowy i precyzyjny wykazywać realność zaoferowanej ceny. Ogólnikowe deklaracje co do niskich kosztów realizacji zamówienia, doświadczenia wykonawcy i jego pracowników, szczególnie korzystnych warunków realizacji zlecenia itp. itd. nie powinny zostać zaakceptowane przez zamawiającego (zob. np. wyrok KIO sygn. KIO 1287/14).

Uwagi dotyczące sposobu oceny wyjaśnień mają niezwykle istotne znaczenie przy weryfikacji prawidłowości postępowania zamawiającego. Stosunkowo łatwo bowiem wnosząc odwołanie do KIO zakwestionować przyjęcie przez zamawiającego ogólnikowych wyjaśnień rażąco niskiej ceny. Pamiętać bowiem trzeba, że KIO na równi z brakiem wyjaśnień w ogóle traktuje złożenie wyjaśnień ogólnikowych, nic nie wnoszących, ograniczających się do deklaracji (zob. np. wyrok KIO sygn. KIO 2031/12).

Odrzucenie oferty wykonawcy z powodu rażąco niskiej ceny

To automatyczna konsekwencja bądź to niezłożenia wyjaśnień w ogóle, bądź też złożenia ich w sposób ogólnikowy. Co więcej – zamawiający ma bezwzględny obowiązek odrzucenia takiej oferty. Zaniechanie jej  odrzucenia będzie zawsze naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp (wyrok KIO z dnia 11 lipca 2016 r. sygn. KIO 1116/16). Jeżeli będzie to dotyczyć oferty konkurencyjnego wykonawcy trudno o lepszą podstawę do wniesienia odwołania do KIO…

Liczba czytelników: 2 962
Tagi: