Odwołanie do KIO w postępowaniu krajowym, a dokładnie jego możliwy zakres jest przedmiotem kontrowersji od lipca 2016 r. czyli wejścia w życie dużej nowelizacji ustawy – Prawo zamówień publicznych. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2017 r. w sprawie o sygn. III CZP 58/17 zdaje się częściowo kończyć spór.
Czy odwołanie może dotyczyć zaniechania odrzucenia oferty konkurenta?
Problem ten wynikł na tle wykładni art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp. Pisałem o tym m.in. we wpisie z 31 stycznia 2017 r.
Źródło: pixabay.com
W dużym skrócie można powiedzieć, iż KIO opowiadała się dość konsekwentnie za wykładnią mocno ograniczającą możliwy zakres odwołania. Odmiennie (w przeważającej większości) ów zakres odwołania postrzegały Sądy Okręgowe, które stawały na stanowisku, iż w oparciu o art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp można zaskarżyć także zaniechanie odrzucenia oferty uznanej za najkorzystniejszą.
Uchwała SN w sprawie zakresu odwołań w postępowaniach krajowych sygn. III CZP 58/17
Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi na dwa zadane mu pytania, które brzmiały:
- Czy w pojęciu „wybór najkorzystniejszej oferty” z art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 2164, z późń. zm.) mieści się prawo wniesienia odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty, którego wadliwość polega na zaniechaniu odrzucenia oferty podlegającej odrzuceniu?
- w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1, czy art. 198 f ust. 2 zd. 4 ustawy wyłącza możliwość uchylenia zaskarżonego postanowienia przez sąd okręgowy rozpoznający skargę na postanowienie Krajowej Izby Odwoławczej o odrzuceniu odwołania w razie stwierdzenia, iż nie zachodziły przesłanki do odrzucenia?
- Zarzuty odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty, o którym mowa w art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) mogą obejmować także zaniechanie wykluczenia wykonawcy, który złożył ofertę wybraną przez zamawiającego lub zaniechanie odrzucenia oferty, która powinna podlegać odrzuceniu.
- Artykuł 198f ust. 2 zdanie czwarte ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) wyłącza możliwość uchylenia przez sąd okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. postanowienia Krajowej Izby Odwoławczej o odrzuceniu odwołania.
Wnioski praktyczne płynące z uchwały SN III CZP 58/17
Uchwała SN powinna przynajmniej częściowo zakończyć spór toczący się od ponad roku dotyczący możliwego zakresu odwołania do KIO w postępowaniach krajowych. Otwiera ona drogę do bardzo szerokiego zaskarżania działań zamawiającego. Pozostaje jednakże pytanie jak ową uchwałę interpretować będzie, niechętna szerokiemu rozumieniu tej podstawy odwoławczej, Krajowa Izba Odwoławcza. Pamiętać bowiem należy, iż w użytym w art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp terminie „wybór oferty najkorzystniejszej” mieści się znacznie więcej czynności zamawiającego. O ile sformułowanie zarzutu zaniechanie odrzucenia oferty będzie proste, jeżeli bezdyskusyjnie oferta ta będzie np. sprzeczna z SIWZ, o tyle aby wyeliminować ofertę zawierającą rażąco niską cenę (wobec, której zamawiający zaniechał dokonania wyjaśnień) należałoby już sformułować innego rodzaju zarzuty. Uchwała SN wprost odnosi się bowiem jedynie do dopuszczalności zarzutu zaniechania odrzucenia oferty. Nie udziela jednak odpowiedzi jakie inne działania i zaniechania zamawiającego mogą być przedmiotem odwołania w ramach podstawy sformułowanej w art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp.
W mojej opinii całkowicie prawidłowa jest wykładnia dokonana przez w wyroku z dnia 21 grudnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Lublinie, który orzekł, iż „dokonując wykładni art 180 ust. 2 pkt 6 w zw. z art 7 ust. 3 ustawy Pzp, iż zaskarżeniu odwołaniem w postępowaniach przed KIO podlegają wszystkie zachowania zamawiającego w ramach badania i oceny ofert prowadzące do wadliwego, niezgodnego z przepisami ustawy Pzp wyboru oferty najkorzystniejszej, w tym również zaniechanie wykluczenia wykonawcy, którego zamawiający zobowiązany był wykluczyć, a także zaniechania odrzucenia oferty, która winna być przez niego odrzucona”
