Wskutek usunięcia z nowego Pzp, na mocy art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2275), obowiązku jej stosowania do tzw. zamówień bagatelnych niniejszy wpis ma wyłącznie walor historyczny.
Zamówienia bagatelne doczekały się swojej ustawowej regulacji. Nowe Pzp poświęca im nieco miejsca co oznacza nowe obowiązki dla zamawiających. Dzisiaj zamówieniami bagatelnymi określa się zamówienia o wartości mniejszej niż równowartość kwoty 30 000 euro. Termin „zamówienia bagatelne” na poziomie ustawowym wprowadza jednak dopiero Nowe Pzp.
Zamówienia bagatelne objęte ustawą
Zamówieniami bagatelnymi zostały nazwane zamówienia których wartość, bez podatku od towarów i usług, dotycząca jednorazowego zakupu, jest mniejsza niż 130 000 złotych, nie mniejsza jednak niż 50 000 złotych (art. 2 ust. 2 Nowego Pzp). W praktyce zatem jedynie dla zamówień, których wartość nie przekroczy 50 000 zł zamawiający będzie miał zarezerwowane prawo do dowolnego (niemal) wyboru wykonawcy. Zakupy, których wartość przekroczy 50 000 zł zostały bowiem objęte szczątkową regulacją. Jest ona jednak na tyle obszerna, że wyłączy możliwość dowolnego wyboru wykonawców.
„Wartość jednorazowego zakupu”
Kluczowe dla prawidłowego zastosowania nowych zasad udzielania zamówień bagatelnych i ich prawidłowego szacowania będzie miało rozstrzygnięcie „co ustawodawca miał na myśli” mówiąc o wartości jednorazowego zakupu. Możliwości są dwie: tylko wtedy stosujemy regulację ustawową jeżeli wartość zamówienia – tego jednego, konkretnego – przekracza 50 000 zł albo ustawowa regulacja ma zastosowanie nie tylko gdy ten jeden konkretny zakup przekracza 50 000 zł ale także wtedy, gdy próg ten przekroczy wartość zamówienia ustalona zgodnie z art. 28 i 29 ust. 1 i 2 Nowego Pzp.
Niestety wydaje się, że prawidłowa jest tak druga możliwość. Przemawia za tym art. 29 ust. 2 Nowego Pzp zgodnie z którym zamawiający nie może dzielić zamówienia na odrębne zamówienia, jeżeli prowadzi to do niestosowania przepisów ustawy, chyba że jest to uzasadnione obiektywnymi przyczynami. Zwolennicy pierwszego wariantu zapewne zwrócą uwagę, iż ustawodawca nie wskazał na stosowanie do zamówień bagatelnych art. 28 i nast. Nowego Pzp. Racja. Pytanie tylko jak bez ich zastosowania ustalić wartość zakupu?
Zamawiający nie będzie więc mógł rozdzielić dwóch planowanych zakupów tak aby każdy z nich opiewał na kwotę mniejszą niż 50 000 zł gdyż stałoby to w sprzeczności z art. 29 ust. 2 Nowego Pzp.
Pozostaje w zasadzie pytanie czy tego chciał ustawodawca? Być może nie, ale do takiego wniosku prowadzi analiza przepisów ustawowych, a tym samym – jak podkreśla Sąd Najwyższy – kwestia oceny niewyrażonych zamiarów ma znaczenie wtórne.
Tak czy inaczej wydaje się, że jest to bardzo restrykcyjne podejście do udzielania zamówień o relatywnie małej wartości.
Które przepisy Nowego Pzp mają zastosowanie do zamówień bagatelnych?
Nie jest ich wiele. Pierwszym z nich jest art. 82 Nowego Pzp z którego wynika obowiązek zamieszczania informacji o zamówieniach bagatelnych w rocznym sprawozdaniu z udzielonych zamówień publicznych. Sprawozdanie takie przekazywane ma być do 1 marca roku następnego. Kolejne to art. 267 ust. 1 i ust. 2 pkt 9, z których wynika obowiązek publikacji ogłoszenia o zamówieniu bagatelnym w Biuletynie Zamówień Publicznych. Przy okazji wypada stwierdzić, że mamy do czynienia z pierwsza niejasną regulacja Nowego Pzp. Otóż wśród przepisów, które mają zastosowanie do zamówień bagatelnych nie wymieniono art. 267 ust. 3 Nowego Pzp, z którego wynika obowiązek udokumentowania zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych i przechowywania dowodu jego zamieszczenia. Jest to co najmniej zastanawiające. Nie zmienia to faktu, iż ustawodawca wprost zwolnił zamawiającego z konieczności przechowywania dowodów publikacyjnych.
Ustawa określa minimalną zawartość takiego ogłoszenia w art. 268. Zgodnie z nim zamawiający zamieszcza ogłoszenie o zamówieniu bagatelnym w Biuletynie Zamówień Publicznych wraz z przekazaniem potencjalnym wykonawcom informacji o zamiarze udzielenia tego zamówienia a samo ogłoszenie zawiera informacje niezbędne z uwagi na okoliczności jego udzielenia, w szczególności termin składania ofert odpowiadający terminowi składania ofert przez potencjalnych wykonawców, do których została przekazana informacja o zamiarze udzielenia zamówienia. Wymogi względem treści ogłoszenia uzupełnia art. 272 Nowego Pzp, z którego wynika konieczność podania nazwy i adresu zamawiającego oraz przedmiotu zamówienia.
Tym samym ogłoszenie w BZP musi zostać opublikowane jednocześnie z przekazaniem wykonawcom informacji o zamówieniu. Należy założyć, iż odnosi się to do przekazania informacji w inny sposób niż poprzez publikację ogłoszenia.
Wyjątek od konieczności publikacji ogłoszenia
Ustawodawca sformułował jednak jeden wyjątek od zasady publikowania ogłoszeń. Otóż w uzasadnionym przypadku zamawiający może odstąpić od zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu bagatelnym w Biuletynie Zamówień Publicznych. Powstaje zatem pytanie o to kiedy będzie można mówić o „uzasadnionym przypadku”? Trudno jest odpowiedzieć na to pytanie. Wydaje się, że może to być wyłącznie sytuacja, gdy publikacja staje się zbędna lub nieracjonalna ponieważ nie wpłynie to na zwiększenie konkurencyjności postępowania. Innymi słowy, zamieszczenie ogłoszenia nic nie wniesienie do konkurencji na rynku. Moim zdaniem powodem zaniechania publikacji musi być taka sytuacja, która wprost wskazuje na oczywisty brak zasadności zamieszczania ogłoszenia.
Ogłoszenia o zamówieniach bagatelnych będą publikowane z wykorzystaniem formularzy umieszczonych na stronie UZP.
Zmiana treści ogłoszenia
Tak zamieszczone ogłoszenie musi być modyfikowane jeżeli zajdzie taka konieczność (art. 271 ust. 1 – 3 Nowego Pzp). Co ważne do zamówień bagatelnych stosuje się obowiązek przedłużenia terminu składania ofert, jeżeli jest to konieczne z uwagi na zakres zmian. Ustawodawca wprost wskazał, iż obowiązek taki istnieje zawsze w przypadku zmian istotnych, za które uznaje się zmiany dotyczące określenia przedmiotu, wielkości lub zakresu zamówienia, kryteriów oceny ofert, warunków udziału w postępowaniu lub sposobu oceny ich spełniania.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w ogłoszeniu o zamówieniu bagatelnym określony będzie w Rozporządzeniu wydanym przez Ministra właściwego do spraw gospodarki.
Ustawodawca zmusi zamawiających do większej transparentności udzielania zamówień bagatelnych. W sposób ostrożny należy podchodzić do możliwości odstąpienia od obowiązku zamieszczenia ogłoszenia o zamówienie bagatelnym. Co ważne jednak ustawodawca nie wskazał na obowiązywanie w stosunku do tej grupy zamówień zakazów związanych z posługiwaniem się nazwami własnymi zamawianych towarów, nie sformułował także wymogu dopuszczania rozwiązań równoważnych. Twierdzenie o braku możliwości zamawiania konkretnych produktów zapewne się pojawią, tak samo jak pojawiają się w kontekście zamówień o wartości poniżej 30 000 euro udzielanych w oparciu o ustawę Pzp z 2004 r. Pytanie tylko o podstawę prawną takich twierdzeń.
Oferta szkoleń wewnętrznych dla Wykonawców i Zamawiających
Źródło: Pixabay