Zamówienia poniżej progów unijnych w Nowym Pzp objęte zostały uregulowane odmiennie niż ma to miejsce w aktualnie obowiązującym prawie zamówień publicznych. Zamawiających i wykonawców czeka szereg zmian i nauka zupełnie nowych rozwiązań prawnych.
Zamówienia poniżej progów unijnych i zamówienia powyżej progów unijnych. Podobieństwa i różnice.
Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do Nowego Pzp odrębnej regulacji dotyczącej zamówień poniżej progów unijnych. Ta część zamówień ujęta została w poświęconym tylko im Dziale III ustawy (art. 266 – 310). Celem takiego wyodrębnienia było wyraźne ujęcie zamówień poniżej progów unijnych w zupełnie inne ramy proceduralne niż zamówień, które progi te przekraczają lub są im równe. Paradoksalnie jednak nie wydaje się aby procedura udzielenia zamówienia poniżej progów unijnych ulegała specjalnemu uproszczeniu. Patrząc z perspektywy formalności niezbędnych do dopełnienia (zarówno przez wykonawców jak i zamawiających) można mieć wrażenie, iż wbrew pozorom ustawodawca nie zróżnicował specjalnie wymagań wobec obu grup zamówień publicznych.
Zamówienia poniżej progów unijnych – odrębności.
Kluczowe odrębności zostały ujęte w art. 266 Nowego Pzp. Wynika z niego, że do zamówień poniżej progów unijnych nie mają zastosowania te przepisy regulujące udzielanie zamówień powyżej progów unijnych, które odnoszą się do obowiązku sporządzania analizy przedprzetargowej, przekazywania ogłoszeń do Dziennika Urzędowego UE, wysokości wadium, obligatoryjnego żądania podmiotowych środków dowodowych, składania oświadczenia wstępnego na druku JEDZ, terminu na złożenie podmiotowych środków dowodowych, katalogu trybów udzielenia zamówienia oraz przepisów regulujących niedostępne dla zamówień o tej wartości trybów, definicji wszczęcia postępowania, terminu związania ofertą a także przesłanki przeprowadzenia aukcji elektronicznej, unieważnienia postępowania z uwagi na brak środków na sfinansowanie zamówienia oraz okresu standstill.
W większości przypadków jednak zamawiający nadal będzie obarczony obowiązkami podobnymi jak w przypadku zamówień o wartości powyżej progów unijnych. W zasadzie wyłącznie zwolnienie z obowiązku przeprowadzania analizy przedprzetargowej ma charakter definitywny. W przypadku pozostałych wyłączonych na mocy art 266 nowego pzp przepisów, ustawodawca wyłączając stosowanie danego przepisu równolegle sformułował jego odpowiednik w Dziale III ustawy. Przykładowo wyłączenie stosowania art 126 i 127 ust. 1 nowego pzp oznacza, iż zastosowanie mieć będzie art. 273 i 274 nowego Pzp. Podobnie wyłączenie art 264 Pzp nie oznacza, iż w zamówieniach poniżej progów unijnych brak jest okresu stand still. Został on określony w art 308 ust. 2 nowego pzp.
Forma oferty
Odrębnością ukrytą w innym miejscu ustawy jest forma oferty. O ile w postępowaniach o wartości powyżej progów unijnych musi ona mieć pod rygorem nieważności formę elektroniczną o tyle w postępowaniach poniżej progówu unijnych może być na złożona pod rygorem nieważności w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, co wynika z art 63 ust. 1 i 2 nowego pzp.
Dostępne tryby udzielenia zamówienia
Zamówienia poniżej progów unijnych nie będą mogły być udzielane w trybie przetargu nieograniczonego, ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem. Jest to największa różnica pomiędzy zasadami udzielania obu grup zamówień i jednocześnie największa nowość nowego Pzp. Miejsce niedostępnych trybów zastępuje nowy – tryb podstawowy, który był już w Serwisie omawiany.
Jednocześnie modyfikacji ulegają przesłanki zastosowania trybu negocjacji bez ogłoszenia oraz zamówienia z wolnej ręki. Najciekawsza jest przesłanka zastosowania trybu negocjacji bez ogłoszenia określona w art 301 ust. 1 pkt 3 nowego Pzp. Zamawiający będzie mógł bowiem udzielić zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia, jeżeli w okresie 3 lat od dnia udzielenia zamówienia na roboty budowlane odstąpił on od umowy w sprawie zamówienia publicznego z przyczyn leżących po stronie wykonawcy i udzielenie zamówienia jest niezbędne do zakończenia robót budowlanych stanowiących przedmiot wcześniejszego zamówienia. Jest to zatem furtka pozwalająca na dokończenie budowy „rozgrzebanej” przez wykonawcę. Na marginesie jednak można zauważyć, iż zamawiający znajdzie się w trudnej sytuacji, jeżeli zasadność owego odstąpienia od umowy zostanie później skutecznie zakwestionowana przez wykonawcę na drodze sądowej.
Racjonalnie i rozsądnie wykorzystana może jednak być ona użytecznym narzędziem „ratowania” zagrożonych inwestycji.
Zamówienia poniżej progów unijnych – podobieństwa.
Wydaje się jednak, że zamówienia poniżej i powyżej progów unijnych więcej łączy niż dzieli. Takie same wymogi zostały przez ustawodawcę postawione w zakresie przygotowania postępowania czy umów. Niezależnie od wartości zamówienia tak samo wygląda otwarcie ofert i taki sam jest obowiązek przekazania do Prezesa UZP informacji o złożonych ofertach lub wnioskach o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Tak samo, z uwzględnieniem odrębności w zakresie terminów oraz obowiązku żądania środków dowodowych, wygląda proces badania spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz braku podstaw do wykluczenia z postępowania. Co ważne nowe Pzp znosi różnicę w zakresie sposobu wykazywania braku podstaw do wykluczenia przez podmioty trzecie. Aktualnie informacja o podmiotach trzecich zamieszczana jest w oświadczeniu wstępnym wykonawcy. W ramach nowego Pzp w postępowaniach poniżej progów unijnych podmioty te będą musiały złożyć samodzielnie oświadczenie wstępne. Zasada będzie więc taka sama jak w przypadku zamówień powyżej tych progów a jedynie inny druk będzie wykorzystany. W porównaniu do zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne utrzymana zostały także niemal wszystkie zasady dotyczące wyboru oferty najkorzystniejszej. Niewielkie różnice związane są z etapem zakończenia postępowania. Wynikają one jednakże wyłącznie z wprowadzenia krótszego terminu stand still oraz innego charakteru ogłoszenia kończącego postępowanie. W przypadku zamówień poniżej progów unijnych zamieścić bowiem trzeba także informację o jego unieważnieniu.
Źródło: Pixabay